Potz 748 Jacobs ladder
Sape zat in de trein tegenover een forse kalende man. Hij had een winkel in lingerie, tassen en schoeisel, zoals hij gezegd had. De man ging een auto halen die in de krant te koop had gestaan. De auto was van een speciaal type dat langs Sape heen was gegaan.
“Ik heb al met van alles geld verdiend” zei de man “maar eigenlijk ben ik lasser”. Hij las een Panorama met borsten er voorop, “Kun je beter mee in bed liggen als met veertig graden koorts” lachte hij en keek naar de foto’s binnenin. Het duurde even tot hij weer op keek “Mijn vrouwtje en ik zijn een zaak begonnen omdat ze op een duidelijke manier geld binnen wilde krijgen” zei hij. “Het ging steeds van de hak op de tak en ik was een feestbeest. Nu wil ik dat niet meer, we hebben een kindje dan moet je beter opletten. Toen mijn vrouw in verwachting was en ik overal vertelde dat ik vader werd vroegen mijn vrienden of mijn vrouw het al wist”, “Ik word vader” “Oh en weet je vrouw het al? Sape lachte hem toe. Ze zwegen. “Als je een kindje krijgt veranderen de dingen”zei Sape. “Ja” zei de man, ze keken elkaar aan. “Ik kan er tegenwoordig niet zo goed meer tegen, nachten doorgaan en van die dingen” zei hij. Hij las verder een moment, hij zei “Wat ga jij eigenlijk doen?” “Ik ga naar Schiphol” zei Sape. “Oh iemand halen?” “Nee” zei Sape “ ik ga naar Portugal, om te werken”. “Oh”zei de man “mooi, wat ga je doen dan?” “Ik ga een beeld maken” zei Sape”. “Oh je bent beeldhouwer” zei de man. “Ja”zei Sape “zo’n beetje” “Wat ga je maken voor beeld?” zei de man. “Een dood lopende trap” zei Sape. De man zweeg. Het was een tijdje stil. Hij keek weer in het blaadje. “Ik las ook graag” zei Sape “Lassen is een wonder”. “Wat las je dan?”vroeg de man. “Het laatste dat ik gelast heb was een tijdgeest” zei Sape. “ Kijk mijn kaartje, dit is een actiefoto, het is een drie meter hoog beeld”. Op de foto stond een verdrietige figuur met een grote dikke buik en de handen vooruit vragend om meer. “Tsjonge jonge”zei de man “Dat is wat” “Ja” zei Sape “Dat is wat”. De man liet nog een foto uit het blaadje zien van een paard dat door een autoruit naar binnen geslagen was. De volgende halte stapte de man uit de trein “Geluk “ zei de man “Ja”zei Sape “voorzichtig”.
In Lissabon ging Sape direct door naar Borba. De busreis zou zo’n drie uur nemen, dat was zo. Sape kwam aan. Hij belde Carlos, “Ik ben er in het cafè bij de bushalte”.Sape bestelde een galao, melk met koffie.
Carlos kwam. Ze gingen naar Carlos' nieuwe huis. “Ik woon weer alleen” zei Carlos “dat is voor iedereen beter”. Hij had een dochter van zes jaar en een vrouw die niet bang was om een beroep op hem te doen “Ze heeft het nodig een tijdje tot zichzelf te komen” zei Carlos.
Sape had emmertjes drop meegenomen, ze aten bij Carlos, aardappels met vis en salade. “Is mijn steen er al” zei Sape. "Over twee dagen" zei Carlos “.
Sape stond voor de steen. Het was een blok roze geaderd marmer. Sape keek en beitelde een beetje, voor marmer was het hard.Hij nam de maten 2.10 meter hoog, een meter dik en anderhalve meter breed. “Forgive us this day our daily bread” moest het gaan heten. Alan kwam langs, Alan was een Amerikaanse beeldhouwer, zoon van een beroepsmilitair. Hij was vroeger nog een tijdje dominee geweest. “Wat ben je van plan”zei Allan. “Ik wil een trap maken die dood loopt in de steen”.
“Waarom” zei Alan. “Het is eigenlijk een combinatie van redenen” zei Sape “Er zijn zoveel dingen aan de gang die ons niet verder lijken te brengen. Ik weet niet waar we heen moeten maar dit lijkt me niks. Oorlog voeren en bommen werpen in naam van de vrede, verspilling van mensen en materiaal, gevaarlijk en stinkend vastlopend verkeer, raketten naar Mars terwijl nog niet iedereen te eten heeft”. “Waarom moet het doodlopen?”zei Alan “Waarom geen mooie vrije trap of ladder waar je met plezier naar kijkt?” “Daar heb ik geen zin in”zei Sape “ik heb zin om te mopperen, wat ik ook wil is een soort grote sokkel maken waar niemand op komt te staan. Dan hoef je hem of haar er later ook niet weer af te slopen”. “Je moet de bijbel even na slaan en zoeken naar Jakob en de Jakobsladder” zei Alan. “Misschien wel “zei Sape.
Sape begon onderaan het blok met de eerste trede. “Waarom laat je het blok niet op de rug leggen” zei Alan “dan maak je beter gebruik van de zwaartekracht”. “Dan kan ik niet zo goed zien wat ik aan het doen ben” zei Sape.
Het werken ging langzaam. Sape moest ruimte maken boven de eerste trede. Er moest veel materiaal verwijderd worden. Hij had besloten de trap niet dood te laten lopen maar met een boog terug te laten komen. Je liep de trap op en dan kwam je weer terug waar je vandaan kwam. Na een dag of drie nam Sape de bijbel en zocht bij Jakobsladder, Genesis 28:10-22 Jakobs droom te Bethel, het ging als volgt uit de bijbel van het Nederlands bijbelgenootschap 1969:
“Jakobs droom te Bethel. Jakob vertrok uit Berseba en ging naar Haran. En hij bereikte een plaats, waar hij bleef overnachten, omdat de zon ondergegaan was. En hij nam een van de stenen der plaats, legde die onder zijn hoofd en ging op die plaats slapen. Toen droomde hij, en zie, op de aarde was een ladder opgericht, waarvan de top tot aan de hemel reikte, en zie, engelen Gods klommen daarlangs op en daalden daarlangs neder. En zie, de Here stond bovenaan en zeide: Ik ben de Here, de God van uw vader Abraham en de God van Isaak; het land waarop gij ligt, zal ik aan u en aan uw nageslacht geven. En uw nageslacht zal zijn als het stof der aarde, en gij zult u uitbreiden naar het westen, oosten, noorden en zuiden, en met u en met uw nageslacht zullen alle geslachten des aardbodems gezegend worden. En zie, Ik ben met u en Ik zal u behoeden overal waar gij gaat, en ik zal u wederbrengen naar dit land, want ik zal u niet verlaten, totdat Ik gedaan heb wat Ik u heb toegezegd.
Toen Jakob uit zijn slaap ontwaakte, zeide hij: Waarlijk, de Here is aan deze plaats, en ik heb het niet geweten. En hij vreesde en zeide: Hoe ontzagwekkend is deze plaats. Dit is niet anders dan een huis Gods, dit is de poort des hemels. De volgende morgen vroeg nam Jakob de steen die hij onder zijn hoofd gelegd had, stelde die tot een opgerichte steen en goot er olie bovenop. En hij noemde die plaats Bethel, maar tevoren was de naam der stad Luz. En Jakob deed een gelofte: Indien God met mij zal zijn, en mij behoeden zal op deze weg, die ik ga, mij zal geven brood om te eten en klederen om aan te trekken, en ik behouden tot mijns vaders huis wederkeer, dan zal de Here mij tot een God zijn. En deze steen, die ik tot een opgerichte steen gesteld heb, zal een huis Gods wezen, en van alles wat Gij mij geven zult, zal ik U stipt de tienden geven.”
Vergeef ons heden ons dagelijks brood, dacht Sape.
Er waren nu twee treden klaar boven de twee treden ontstond een holte in het blok. Sape was bezig de derde trede vrij te maken. Carlos kwam vragen hoe het ging. “Het gaat langzaam”zei Sape. “Heb jij ook een bijbel?” “Hier vlakbij is de bibliotheek” zei Carlos. “Ga je even met me mee?” Carlos ging mee ze liepen naar de bibliotheek. Carlos zocht de Portugese bijbel. “Genesis 28:10-22 “ zei Sape. Carlos las voor in het Portugees en vertaalde in het engels. Bij de passage: “En zie,Ik ben met u en Ik zal u behoeden overal waar gij gaat, en ik zal u wederbrengen naar dit land want ik zal u niet verlaten,totdat Ik gedaan heb wat u is toegezegd” werd Sape week. Het was de combinatie, het hardop maar plechtig voorlezen in de openbare ruimte in het Portugees en dan ietwat gebrekkig vertaald in het Engels. De toon waarop Carlos las en zijn gezichtsuitdrukking. Sape probeerde zich te verbijten. “Sorry” zei hij “Ik ben een beetje moe” “Geeft niks “ zei Carlos “Ik ook”. Ze zwegen.
Sape werkte verder, er waren nu drie treden klaar. De holte boven de treden werd dieper en hoger. In het blok de vorm van een komma vanaf de zijkant gezien.
Sape liet Genesis 28:10-22 graveren in een plaatje marmer bij een bedrijf dat gespecialiseerd was in grafstenen. Hij kapte het plaatje uit in de zijkant van de steen en legde het in. Er was nu een trap die nergens heen ging in een groot blok steen met op de zijkant een tekst over een ladder naar God, innig contact en een belofte.
Sape stopte met treden maken halfweg de vierde, je kon zien dat het nergens toe leidde, dat je bij jezelf terug kwam. Het was zo en het voelde niet tevreden.
Sape liet de tekst graveren: Potz 748 forgive us this day our daily bread, vergeef ons heden ons dagelijks brood. Sape legde de tekst in op de achterkant van het blok. Alan was naar zijn moeder in Amerika, ze was ziek.